Previous Next

تپه های باستانی چغابل لرستان

در دشت رومشکان بیش از ده ها تپه باستانی وجود دارد که در زیر خود قلعه های سنگی بزرگ و کوچک جا داده اند.

رومشکان با قدمت تاریخی چند هزار ساله است که بنا به روایتی مکانی است که روم در آن شکست خورده است. شهرستان رومشکان از مناطق باستانی در استان لرستان و غرب کشور محسوب می شود که دارای مکان های باستانی و تاریخی بسیار و ارزشمند است. از جمله این آثار تپه های بی شمار باستانی دشت بزرگ رومشکان می باشد که این تپه ها شکل ها و اندازه های متفاوت دارند. همانطور که ذکر شد در دشت رومشگان بیش از ده ها تپه باستانی وجود دارد که در زیر خود قلعه های سنگی بزرگ و کوچک جا داده اند. این قلعه ها که از سنگ و گچ ساخته شده بودند به شکل تپه های خاک در آمده اند و در زمان خود بهترین مکان برای محافظت و نگهداری از اسبها، دام و سربازان بوده اند و امنیت آنها را برای مدتها تامین میکردند. این تپه ها که به صورت طولی در سرتاسر دشت رومشگان پراکنده شده اند روایتگر اهمیت استراتژیک این منطقه هستند و از پیشینه ارزشمند آن خبر می دهند. بلندترین تپه در این منطقه تپه چغابل نام دارد و شاید بتوان گفت بزرگترین تپه ساخت بشر در این دشت است، بر بلندای این تپه دشت رومشگان کاملا هویداست. رومشکان به قدری میراث تاریخی در خود جای داده که اگر این تپه ها و قلعه ها قبل از تخریب و از بین رفتن بازسازی و ثبت میراث فرهنگی شوند، رومشکان را به قطب گردشگری استان تبدیل می کنند.
نخستین مطالعات و بررسی‌ های باستان‌ شناسي در مکان ‌هاي باستاني دره‌ رومشکان در سال‌ هاي 36–1934 میلادی با فعاليت‌ هاي هيئت هلمز به سرپرستي آقاي پرفسور اريک ‌اشميت از دانشگاه شيكاگو انجام گرفت. به این ترتیب در سال 1934 (۱۳۱۲ شمسی) اشميت و خانم وی مری هلن وارد ایران شده و به بررسي مقدماتي منطقه پرداختند. آنها با راهنمايي سيف ‌الله‌ خان غضنفري امرايي، پسر رئيس وقت دره‌ رومشكان، تعدادي از محوطه ‌هاي باستاني را مورد بازديد قرار داده و طي هفت روز منطقه‌ رومشكان و سيمره را بررسي کردند. اين گروه يكي از مجهز ترين گروه هاي باستان شناسي آن زمان، از نظر تجهيزات و نيروهاي كارآزموده محسوب مي شد. آنها هواپيمايی نیز در اختيار داشتند که برای گرفتن عكس های هوايی و مشخص كردن محوطه های باستانی استفاده مي کردند. اولين نقطه ای كه اين گروه براي پژوهش، بررسي و كاوش علمي انتخاب نمودند منطقه رومشکان و سپس سيمره و كوهدشت بود. در بررسی های اين تيم درمنطقه رومشکان ابتدا عكس های هوايی و گزارشهای بررسی ثبت و ضبط، و در پژوهش های خود منطقه را به دو بخش رومشکان شرقی وغربی تقسيم کردند. نتایج كاوش در رومشكان دستیابی به مقدار زيادي اطلاعات و آثار فرهنگي بود. محوطه هاي باستاني كه توسط اين تيم باستان شناسي شناسايي شد عبارتند از: تپه چغابل، زاغه (قلعه) چغابل، چغاسبز، كمترلان (كفترلان) و تپه ميرولي. با توجه به اتمام زمان مجوز، اين گروه تنها توانستند تپه چغاسبز رامورد كاوش قرار دهند و آثار باستانی بدست آمده از اين محوطه را مورد مطالعه قرار دادند كه امروزه برخي از اين آثار در موزه ايران باستان (تهران) نگهداری مي گردد.
براساس نتايج بررسی ها و كاوش های علمی انجام گرفته  توسط باستان شناسان خارجی و ايرانی پيشينه سكونت در منطقه رومشکان به چند دوره پيش از تاريخ و تاريخي تقسیم می شود كه هر كدام از اين دوران باستانی ويژگي ها ی خاص خود را داشته اند. اين دوره ها به ترتيب قدمت زماني  كه آثاری از آنها در منطقه بدست آمده عبارتند از:١- دوره نوسنگي (حدود ١٢٠٠٠سال پيش) ٢- دوره كلولتيك يا مس و سنگي (٤٥٠٠سال قبل از میلاد) ۳- عصر مفرغ (٣٠٠٠-١٥٠٠قبل از میلاد) ٤- عصر آهن (١٥٠٠-٥٥٠ قبل از میلاد) ٥- عصر هخامنشيان ٦- دوره پارتيان (اشكانيان ).  با توجه به موقعیت منطقه رومشکان تا به حال فرهنگ‌ های سفالی متنوعی شامل سفال فرهنگ اروک، گیان، گودین، سوزیانا و فرهنگ ‌های دوران تاریخی در بررسی شناسایی شده که در دست مطالعه است.