Previous Next

پل ورسک و سه خط طلا

پل وِرِسک از مهم ترین پل ‌های راه ‌آهن سراسری ایران است که در سال ۱۳۱۵ بازگشایی شد و راه ‌آهن سراسری تهران ـ شمال را به هم متصل می ‌کند.

پل مشهور ورسک به زودی وارد هشتاد و یکمین سالگرد فعالیت خود می‌شود اما شاید خیلی ‌ها در تعطیلات نوروز بی تفاوت از کنار آن عبو کرده ‌اند. این پل که در ارتفاعات روستای ورسک در شهرستان سواد کوه استان مازندران قرار دارد یکی از کهن ‌ترین و درواقع بزرگ ‌ترین پل‌ های راه ‌آهن ایران  است که در ارتفاعی بالغ بر ۱۱۰ متر ساخته شده است. این پل تاریخی در زمان پهلوی اول و در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی، افتتاح شد. پل ورسک از شاهکارهای مهندسی زمان خویش است. ورسک از جمله پل ‌های استراتژیک ایران است که توسط مهندسان آلمانی و اتریشی با تضمین ۷۰ ساله احداث شد. امروزه پل ورسک علاوه بر اهمیت ویژه در صنعت حمل و نقل، از جاذبه‌ های سیاحتی کشور نیز محسوب می ‌شود. قطارهای مسافری تهران ـ ساری و تهران ـ گرگان بیش از هشتاد سال است که هر روز ۴ بار از روی آن عبور می کنند. قطارهای باری و سوختی نیز از روی آن می ‌گذرند. از شگفتی ‌های ساخت این پل عدم استفاده از هیچ سازه فلزی در ساخت آن است. برای ساخت این پل ابتدا دو پایه بتنی در دو طرف کوه ایجاد شده و به هم متصل گردید، سپس دال قوسی روی آن ساخته شد و بعد از آن نمای آجری روی آن اجرا شد.
اصطلاح سه خط طلای راه‌ آهن شمال نیز مربوط به دره ای در سه کیلومتری بعد از پل ورسک و بعد از روستای ورسک به سمت گدوک در ارتفاعات شرق جاده تهران – شمال می ‌باشد. در زمان حکومت رضاشاه و در اول اردیبهشت سال ۱۳۱۲ که شرکت دانمارکی کامپساکس قرارداد احداث راه ‌آهن شمال - جنوب ایران را امضاء کرد، برخی شرکت ‌های آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی در ساخت راه ‌آهن از میان کوه ‌های البرز ناکام مانده بودند. بعد از این تاریخ بهترین مهندسان اروپا به ایران آمده و پس از تهیه عکس هوایی از کوه ‌های البرز متوجه شدند که راه ‌آهن باید از روستای عباس ‌آباد (که بعدها به ورسک تغییر نام داد) عبور کند و قطار پس از عبور از روستای ورسک باید با طی مسافت ده کیلومتر و نیز ۶۰۰ متر صعود، از کوهستان عبور و به سمت تونل گدوک حرکت کند که حرکت در چنین شیب تندی برای قطار غیرممکن بود. پس آنان تصمیم گرفتند مسیر را به شکل سه پله بر روی دامنه کوه اجرا کنند که به سه خط طلا معروف شد. طراحی این خطوط به جهت کم کردن شیب و افزایش ضریب قدرت لوکوموتیوها در نظر گرفته شده بود و برای ایرانیان ارزشی به مراتب بیش از طلا دارد. از این رو به این سه خط راه آهن که بالای یکدیگر قرار دارند به اصطلاح سه خط طلا می گویند.
بعلت احتمال طغیان رودخانه ورسک مهندسان تصمیم گرفتند با احداث تونلی در زیر رودخانه ورسک، قطارها را از طغیان محافظت کنند و سپس با چرخش در مسیر و صعود به میزان صد متر، ترن روی پل راه‌ آهن ورسک قرارگیرد. دیدن پل ورسک و سه خط طلا نیازمند این است که در کنار جاده پارک کرده و در عین حال مراقب خودرو و کودکان خود باشید. بهترین مکان برای مشاهده و عکسبرداری از پل ورسک و سه خط طلا، جاده فیروزکوه است. شما باید ماشین خود را در جای مناسب پارک کرده و نظاره گر زیبایی و عظمت این اثر زیبا شوید. در زیر این پل رود خانه ای هست که به آبشاری می رسد. شما می توانید از آن نیز دیدن کرده روزی را در این منطقه سپری کنید. روستاي ورسک نیز در محدوده کوهستاني استقرار يافته و از سطح دريا 2140 متر ارتفاع دارد. آب و هواي اين روستا، تحت تأثير اقليم کوهستاني، در زمستان‏ ها سرد و در بهار و تابستان معتدل و مطبوع است. دو رودخانه ورسک و گتو در کنار آبادي جريان دارند.