Previous Next

قلعه پولاد

بلده که شهری زیبا در البرز مرکزی ایران است، از توابع شهرستان نور مازندران میباشد. بلده مکان مناسبی برای کوهنوردان و علاقمندان به طبیعت است.

مشهورترین اثر تاریخی بلده را می ‌توان از کنار تنها میدان شهر مشاهده کرد. بقایای قلعه پولاد متعلق به اوایل دوره اسلامی بر فراز صخره ‌ای در جانب شمال شرقی شهر بلده مشهود است. قلعه پولاد بلده از معروف ‌ترین و بزرگترین قلعه‌ های به جای مانده در شمال ایران است. این قلعه تا اوایل دوره صفوی دایر و مسکونی بود و مرکز یکی از مقتدرترین قدرت ‌های محلی آن روز ایران محسوب می‌ شد. قبل از صفویه قدرت‌ های محلی از جمله شاهان بادوسپانان بر قلعه حکومت می ‌کردند و قلعه پولاد جزئی از مقرهای حکومتی آنان بشمار می رفت. قدمت قلعه پولاد براساس برآورد باستان شناسان به زمان سلسله باد و سپانان طبرستان در حدود ۷۰۰ سال پیش می ‌رسد. امروزه می ‌توان تا بالای قلعه (قسمت شاه نشین) را پیاده طی کرد. قلعه پولاد تمامی قسمت‌ های یک مجموعه حکومت محلی از دروازه تا اصطبل واتاق‌ های نگهبانی و محل‌ های دیده بانی را دارا میباشد. با وجود اینکه این قلعه تخریب شده است اما همچنان برخی از برج و باروهای آن سرافراز بر بلندی ‌های شمال بلده بر بالای پوزه کوهی که رو به جنوب است، پا بر جا ایستاده‌ اند. قلعه پولاد در کتب تاریخی به نام قلعه نور شناخته می شود و در بالای کوهی بنا شده که از سه سمت شمال، جنوب و شرق به دره های عمیق و پرشیب منتهی می شود. ورودی اصلی قلعه در سمت جنوب شرقی قلعه قرار گرفته است. قلعه بلده پس از انقراض سلسله‌ پادوسپانی به دست صفویان و تسلط این خاندان بر منطقه نور و کجور فعلی همانند سایر قلاع طبرستان خراب و ویران شد.
بنای قلعه شامل سه قسمت اصلی است و بارویی اطراف آن را احاطه کرده است. برج‌ های متعددی در هر سوی بارو به چشم می ‌خورد و ارتفاع تعدادی از آنها امروزه به هفت الی هشت متر می ‌رسد. آب قلعه از چشمه‌ ای به نام ملرز با تنبوشه به قلعه فرستاده می ‌شده و برای نگهداری آن آب ‌انبارهایی نیز تعبیه شده بود. آب انبارها در جای جای قلعه به شکل چاه وجود دارد که وظیفه ذخیره آب از طریق نزولات جوی را بر عهده داشته ‌اند. این حوض‌ ها به تعداد فراوان و در تمام نقاط قلعه پراکنده‌ هستند. پلان قلعه به علت نوع بستر و توپوگرافی منطقه دارای شکلی نامنظم است و به عبارتی محیط در شکل قلعه تاثیر گذاشته است. این بنا که در شیب کوه ساخته شده از داخل شهر بسیار دیدنی است و به شهر و مناطق اطراف مسلط است. با توجه به اشیاء یافته شده از قلعه بهتر است گفته شود که این قلعه برای دفاع از شهر، طوری ساخته شده که در مواقع لزوم و در مقاطع زمانی خاص، برای زندگی تعداد زیادی از مردم مورد استفاده قرار گرفته؛ لذا در حال حاضر و قبل از انجام مطالعات باستان شناسی و عملیات گمانه زنی، به طور قطع نمی ‌توان در مورد نحوه کاربرد قلعه به روشنی اظهار نظر کرد. برای رسیدن به بعضی از نقاط قلعه پولاد بایستی بسیار هوشیار بود چون معبرها بسیار باریک هستند و برای رسیدن به نقاط بالاتر می ‌بایست از کنار صخره‌ های بلند و خطرناک عبور کرد.