Previous Next

چشمه بل

"چشمه بل" یا همان "کانی بل" یکی از جاذبه های حیرت انگیز ایران است که سرچشمه آن در استان کرمانشاه و شهرستان پاوه واقع شده است و بیشترین حوضه آبریز آن در کردستان است.

میراث ملی چشمه بل که سرچشمهٔ آن در استان کرمانشاه، در کوه‌ های شاهو و بیشتر حوضهٔ آبریز آن در استان کردستان واقع شده ‌است، یکی از پرآب ترین چشمه ‌های هورامان و غرب ایران است. این چشمه احتمالاً نام خود را از خدای آب بابل باستان که بَل نام داشت گرفته‌ است. چشمه بل که در دو کیلومتری روستای هجیج و در فاصله کمی از رودخانه سیروان واقع شده از پرآب ترین چشمه های دائمی منطقه هورامان بوده و پس از خروج پر فشار از دل کوه  "دالانی"، آبشاری تشکیل داده و به رودخانه می ‌ریزد، برخی به آن آۀ بشار بل نیز می گویند. رودی که از چشمه بل سرچشمه می ‌گیرد با ۱۵ متر طول، به عنوان کوتاه ‌ترین رودخانه دنیا شناخته شده ‌است. محل خروج آب اين چشمه از دل كوه شباهت بسياري به دهانه يك غار كه به علت ريزش مسدود شده باشد، دارد و هر بیننده ای جذب زیبایی مسحور کننده این چشمه و محل تلاقی آن با آب سیروان می شود. این چشمهٔ پرآب که دبی آن در حدود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ لیتر در ثانیه است، می ‌تواند آب آشامیدنی حدود دو میلیون نفر را تأمین کند. چشمه بل  در واقع بیش از دو برابر نیاز آبی کرمانشاه و سنندج را تامین می کند. چشمه بل پس از طی حدود دویست متر با شیب تند به رودخانه سیروان می ریزد و روانه خاک کشور عراق می شود. چشمه بل برای مردم منطقه و اورامان از اهمیت فرهنگی و تاریخی چشمگیری برخوردار است؛ شاعران هورامی زبان در اشعار خود نیز به چشمه بل اشاره کرده ‌اند. محققان، پیدایش آن را مربوط به دوران کرتاسه (از دورانهای زمین شناسی) در شصت میلیون سال قبل می دانند. آب این چشمه پس از جوشش از دو دریچه که یکی از آنها در حدود دو متر قطر دارد و بیش از نصف لوله را پر کرده است با سرعت زیاد به سمت رودخانه جریان می یابد و دریچه دیگر که کمی از دریچه اول کوچکتر است به ارتفاع نیم متر سهم خود را از آب چشمه جوشان بل گرفته و به سمت رودخانه هدایت می کند. چشمه بل احتمالاً پر آب ترین چشمه منطقه اورامان است. وجود لایه هایی نفوذ ناپذیر در دو کوه اطراف خروجی چشمه بل باعث شده است که تمام بارش های سالیانه کوه دربند در لایه های زمینی نفوذ کرده و در یک مسیر اصلی این کوه در دامنه و دهانه چشمه بل خارج شود. در اورامان قدیم استفاده از آب چشمه ‌‌ها و رودبار ها بعنوان آسیاب آبی مرسوم بوده و یکی ازمعروفترین آسیابهای آبی همین منطقه آسیاب چشمه بل بوده است. آب این چشمه از جمله آب های معدنی ناب جهان است؛ به طوری که معادل این چشمه با این کیفیت آب، فقط در نقاط معدودی از جهان مشاهده شده است؛ آبی که از دل صخره های سر سخت اورامان جاری است و به رودخانه ˈسیروانˈ می پیوندد.