Previous Next

خانه تاریخی بهنام تبریز

خانه بهنام از قدیمی ترین خانه های شهر تبریز و به قولی از زیباترین هایش، که به دلیل معماری و تزئیناتش یک ساختمان مسکونی قابل مطالعه و مهم به شمار می رود زیرا که بر اساس بررسی های به عمل آمده از طریق معماران از خصوصیات بارز این بنا کامل بودن مجموعه، پلان معماری و تنوع در ابعاد اتاق ها ضمن رعایت تقارن در نما است. معماری ظریف، پنجره های مشجر و طاق ها و ایوان های بلند و بزرگ خانه بهنام تبریز جلوه ویژه ای دارد. فضاهای اندرونی و بیرونی این ساختمان عهدقجری، علاوه بر تزیینات داخلی به دلیل طراحی متناسب با فصول مختلف سال از جهت تعادل درجه حرارت و چشم انداز زیبا، گچبری های هنرمندانه و رنگی ، نمای آجری سرخ گون و حوض آسمانی رنگ وسط حیاط و زیبا ترین اروسی ها یش چشم هربازدیدکننده ای را خیره می کند و همچنین است تزئینات معماری بکار رفته در خانه تاریخی بهنام چونان ارسی طنبی اصلی، دیوار نگارها،گچ بری ها و بخاری های دیواری که در نوع خود بی نظیر هستند.

خانه بهنام از قدیمی‌ترین خانه‌های شهر تبریز و به قولی از  زیباترین هایش، که به دلیل معماری و تزئیناتش یک ساختمان مسکونی قابل مطالعه و مهم به شمار می رود زیرا که بر اساس بررسی های به عمل آمده از طریق معماران از خصوصیات بارز این بنا کامل بودن مجموعه، پلان معماری و تنوع در ابعاد اتاق ها ضمن رعایت تقارن در نما است.  معماری ظریف، پنجره‌های مشجر و طاق‌ها و ایوان‌های بلند و بزرگ خانه بهنام تبریز جلوه ویژه‌ای دارد. فضاهای اندرونی و بیرونی این ساختمان عهدقجری، علاوه بر تزیینات داخلی به دلیل طراحی متناسب با فصول مختلف سال از جهت تعادل درجه حرارت و چشم‌انداز زیبا، گچبری‌های هنرمندانه و رنگی ، نمای آجری سرخ‌گون و حوض آسمانی‌رنگ وسط حیاط و زیبا ترین اروسی ها یش چشم هربازدیدکننده ای را خیره می‌کند و همچنین است تزئینات معماری بکار رفته در خانه تاریخی بهنام  چونان  ارسی طنبی اصلی،  دیوار نگارها،گچ بری ها و بخاری های دیواری که در نوع خود بی نظیر هستند. در نمای اصلی خانه ایوانهایی با ستونهای استوار و سر ستون های زیبا و گچ بری های دل انگیز  نیز جلب توجه می کند. گره سازی خانه بهنام نیز از مهم ترین ویژگی های معماری این بنای تاریخی است که بازی نور را با هنر منبت کاری و ایجاد طرح های هندسی و تزئینی مختلف در هم آمیخته است.
خانه ای اعیانی به وسعت ۳ هزار مترمربع  و به عبارتی مساحت اعیانی این ساختمان 840 مترمربع و مساحت عرضه آن 900 مترمربع است. قدمت خانه بهنام  بر می گردد به  اواخر دوران زندیه و اوایل دوران قاجار، کاربردش هم به صورت منزلی بوده است مسکونی و در زمان ناصرالدین شاه قاجار، نوسازی و با نقاشی های دیواری چشمگیری تزیین می شود. خانه بهنام که به بهنام گنجه‌ای یا قدکی هم معروف است، ورودی اش از کوچه مشیردفتر و از طریق دالانی در پشت خانه قدکی صورت می پذیرفته است که شامل یک ساختمان اصلی، به‌عنوان ساختمان قشلاقی و یک ساختمان کوچک به‌عنوان ساختمان ییلاقی است.خانه بهنام تبریز هم به سبک معماری قدیم ایرانی، مجموعه‌ای کامل است به صورت دو حیاط اندرونی و حیاط بزرگ بیرونی و شامل هشتی ورودی، دالان سردر، ایوان ستون‌دار برای نشیمن تابستانی در جنوب. حیاط بیرونی آن شامل طنبی(هفت دری)، کله ای و اتاق است که در ضلع شمالی حیاط قرار دارند که در طنبی ارسی دار آن که دارای ایوان ستوندار با تزیینات گچی است، نقاشی های بسیار زیبایی بر دیواره ها و سقف ها نقش بسته است. تزیینات و نقاشی های موجود در طاقچه ها، شومینه طنبی و اتاق های جنبی نیز چشمگیر است. در ضلع جنوبی بیرونی نیز فضاهایی شامل تراس تابستانی با ستون‌ها، سرستون های گچی مقرنس کاری و نیز فضای ورودی و چند اتاق دیگر دیده می شود. در ضلع شرقی و غربی، حیاط بیرونی به دیواره هایی که دارای طاق نما می باشند محدود است.

حیاط اندرونی این خانه با ابعاد متناسب، زیبایی زیادی را به مجموعه بخشیده است که در شمالی‌ترین بخش ساختمان قرارگرفته که طرفین آن را اتاق‌هایی در قسمت شرق و غرب و مشرف‌به حیاط اندرونی تشکیل داده‌اند. پشت‌بام اتاق‌های اندرونی به‌صورت مهتابی استفاده می‌شود. مهتابی یا همان بهارخواب این خانه در ضلع شمالی مجموعه و رو به حیاط اندرونی است این بخش همان ساختمان اصلی بنا است که به عنوان ساختمان قشلاقی مورد استفاده قرار می گرفته است  که دارای زیرزمین نیز هست که اتاق‌های زیر طنبی برای نشیمن تابستانی و دیگر اتاق‌ها به‌صورت انباری و مطبخ در آن، مورداستفاده قرار می‌گرفت. همچنین بنا دارای یک ساختمان کوچک  نیز هست که به عنوان ساختمان ییلاقی بوده است. خانه بهنام تبریز اکنون جزو مجموعه دانشکده معماری شهرسازی دانشگاه تبریز است بنابراین روزهای تعطیل برای بازدید عموم باز است که می توان از ساعت ۱۰ الی ۱۴ و ۱۶ الی ۱۸ روزهای تعطیل از این مجموعه موزه‌های تاریخی واقع در تبریز، میدان ساعت، خ مقصودیه دیدن کرد.