Previous Next

کهنه قلعه مشگین شهر

سنگ نبشته‌ای به خط پهلوی ساسانی در جبهه شمالغربی این بنا در فاصله 150 متری در آبراهه خیاو قرار دارد.

در ضلع شمالی قلعه در داخل خیاوچای (باغ نوروز) سنگ نبشته ای موجود است که بر روی آن تاریخ ۳۴۷ میلادی (هفتمین ماه از بیست و هفتمین سال از سلطنت شاپور دوم) نقش بسته است. این کتیبه اولین سنگ نبشته دوران ساسانی کشف شده در آذربایجان است. بنا به نوشته این سنگ نبشته، قلعه کهنه (کهنه قالا) به دستور نرسه هرمز، حکمران محلی منطقه مشکین شهر ساخته شده و شش سال به طول انجامیده و چندین دوره تعمیرات در آن صورت گرفته که آخرین تعمیر این قلعه در دوران زندیه می باشد. به گفته «محمد علی مخلصی» در کتاب «فهرست بناهای تاریخی آذربایجان» اشیای سفالی و مفرغ به دست آمده از این قلعه در ضلع شمال غربی و پای دیوار قلعه مربوط به دوره های پیش از ساسانیان می باشد. در منابع یاد شده تاریخی آمده که نادرشاه افشار هنگام بازگشت از دشت مغان مدتی در این قلعه اقامت داشته و این گفته تاریخی می رساند که قلعه یاد شده در حدود ۳۰۰ سال پیش پابرجا بوده و در زمان قاجاریه و حتی پهلوی به صورت پادگان سواره نظام استفاده می شده است. این بنا در سال ۱۳۴۵ با شماره ۶۱۸ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. کاوش های فصل اول در سال ۱۳۶۶ در این قلعه انجام گرفته و در سال ۱۳۶۷ کاوش‌ های فصل دوم صورت گرفت. در کاوشهای باستانشناختی در کهنه قلعه همچنین نشانه‌ هایی از موارد فرهنگی، سفال‌ های دست ساز و چرخ ساز به رنگ نخودی و خاکستری و فلز مفرغ مربوط به دوره آهن سه به دست آمده که منسوب به اقوام اورارتویی است. متأسفانه در حال حاضر کهنه قلعه یک بنای خشتی مخروبه است که روز به روز این وضع حادتر می شود. خوشبختانه در سال ۱۳۸۵با همت مسئولان استان و شهرستان مالکیت قلعه که زیر نظر وزارت دفاع بوده از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تملک شده است.