Previous Next

موزه مردم شناسی نایین

زیبایی خانه پیرنیا در حد كمال است؛ شاهكار هنر معماران صفوی است و یكی از بهترین نمونه‌ های معماری سنتی در خانه‌ های كویری ایران به حساب می‌ آید.

خانه تاریخی پیرنیا در مقابل مسجد جامع نایین و محله باب المسجد این شهرقرار دارد . در حال حاضر این خانه محل نمایندگی میراث فرهنگی نایین و موزه مردم شناسی نائین است. قدمت این خانه حدود 400 سال است. خانه تاریخی پیرنیا به عنوان یکی از مهمترین مساکن سنتی شهر نائین الگوی مهم معماری و هنری خانه های تاریخی منطقه و کویر مرکزی ایران محسوب می گردد. این خانه متعلق به دوران صفویه بوده و از اجزاء مختلفی از جمله ورودی، دالانهای متعدد، هشتی، غلامگردش، ایوان شاه نشین، اتاق نشیمن، گودال باغچه، باغ و بخشهای مختلف دیگر تشکیل شده است. این بنا از مجموعه خانه های متعددی تشکیل می شده که هرکدام با کاربردی متفاوت و مخصوص ساخته شده است . ازجمله اندرونی، بیرونی، حیاط خلوت و ... می باشد. معماری این خانه یک معماری کویری است و بصورت گودال باغچه ساخته شده است. طرح گودال باغچه مخصوص خانه های کویری است که از جهت عایق بودن حرارت، نفوذ نکردن سرما و گرما و بویژه امکان نشستن آب قناتی که معمولا در خانه های کویری یک رشته آب قنات از آن عبور می کند.
این خانه به عنوان خانه حاکم نائین بوده و در ابتدا شخصی به نام قاصی نور الهدی در این خانه زندگی می کرده و در دوره قاجار به خاندان پیرنیا رسیده و شخصی به نام میرزا احمد خان پیرنیا حاکم نائین در این خانه زندگی می نموده است. مهمترین ویژگی هنری خانه تاریخی پیرنیا وجود نقاشیهای دیواری و گچبریهای بسیار زیبای آن که در ایوان شاه نشین، اتاق تشریفات و اتاق مخصوص حاکم بوده می توان یاد نمود. این گچبریها در قسمت فوقانی بخشهای ذکر شده را شامل گردیده که در آن کتیبه هائی با اشعار مختلف عظمت معماری و هنر را نشان می دهد. این گچبریها شامل قابهای متعددی بوده و داستانهای هفت پیکر نظامی شامل: داستانهای خسرو و شیرین، یوسف و زلیخا، صحنه های شکارگاه، داستانهای عاشقانه و خیالی را به نمایش گذاشته است.
ترکیب تزئینات معماری و گچبریها و نقاشیها، زیبائی زایدالوصفی را به تصویر کشیده است. از دیگر تزئینات این بنا می توان به تزئینات معماری کاربندی ها، یزدی بندی ها، رسمی بندی ها اشاره نمود. درنقاشیهای موجود درقسمتهای مختلف این بنا نقوش گیاهی، هندسی، گل و مرغ، اژدها و حیوانات مختلف زیبائی آن را دو چندان نموده است. یکی از بخشهای مهم این بنا، وجود فضای گودال باغچه در مرکز حیاط بوده که به عنوان تابستان نشین خانه و به جهت دسترسی به آب قنات حفر گردیده است. این خانه در سال 1349 توسط فرهنگ و هنر خریداری و پس از انجام مرمتهای مورد نیاز بنا در سال اسفند 1373 به موزه مردم شناسی کویر نائین تبدیل گردید که در آن مردم از طریق اشیاء، لوازم ، وسایلی که در جای جای فضاهای خانه، ویترینها قرارگرفته با فرهنگ مردمان کویر و حاشیه کویر آشنا می گردند و شامل نمایش زندگی کویری، وسایل کشاورزی، ادوات و وسایل نظامی، پوشاک، صنایع و حِرَف دستی و هنرهای سنتی، آداب و رسوم و اعتقادات مردمان بومی منطقه آشنا می شوند. این خانه تاریخی به علت نوع معماری اش به صورت الگوی خانه های سنتی کویر مرکزی ایران شناخته شده و در حال حاضر موزه مردمشناسی شهر نائین در آن برقرار است.