منطقه تاریخی توز

جستجو

جستجو در جاذبه ها
Previous Next

منطقه تاریخی توز

1399/4/18

توز یکی از قدیمی ترین و آباد ترین و پر جمعیت ‌ترین شهرهای دشتستان قدیم بوده که در عصر ساسانیان از رونق و اعتبار خاصی برخوردار بوده است. توز مهمترین شهری بوده است که پیش از اسلام در قرن اولیه اسلامی در دشتستان قرار داشته است.

شهر تاریخی تَوَّز یا توج یکی از شهرهای مهم دشتستان قدیم بوده و از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. این شهر تاریخی در نزدیکی روستای زیرراه کنونی قرار داشته که در محلى بین روستاهاى زیرراه، اردشیر‌آباد و سعدآباد از توابع دهستان‌ هاى دشتستان در حاشیه رودخانه شاپور دالکى قرار دارد. توز شهرى تجارتى بوده که پارچه‌هاى کتانى ملون و گلابتون‌ دوزى آن شهرت زیادی داشته است. رودخانه شاپور که از نزدیکی آن میگذرد غالباً رودخانهٔ توز (توج) نامیده مىشده است. این شهر بزرگ و پرآوازه، بزرگ‌ ترین مرکز پارچه بافی ایران آن روزگار بوده و نخلستان‌های بی ‌شماری داشته و در اکثر کتب تاریخی و جغرافیایی از این شهر نام برده شده است. همه مورخان و جغرافی‌ نویسان توز را شهری بزرگ دانسته و از پارچه ‌بافی آن یاد کرده و نوشته‌اند که در این شهر بیش از 1000 باب مغازه پارچه فروشی وجود داشته است. این شهر عظیم که وسعت آن را تا روستاهای اطراف سعدآباد هم نوشته ‌اند یکی از شهرهای مهم جنوب کشور بوده و انبار غله کشور در کنار این شهر قرار داشته و تا قرن پنجم آباد بوده و پس از آن رو به ویرانی نهاده است. آثار این شهر در اطراف روستای زیرراه تا نزدیکی‌ های شهر سعدآباد کنونی فراوان دیده می ‌شود. از آسیاب بادی تا چشمه و کوپال و ... که همه بیانگر این حقیقت است که زمانی این مکان جایگاه شهری بزرگ بوده است. پارچه و لباس‌ های ساخت شهر توز آن قدر مرغوبیت داشته که برای ساخت لباس پادشاهان از آن استفاده میکرده‌اند.
عضدالدوله دیلمى طایفه‌اى از اعراب را از شام کوچاند و در آن جا اسکان داد. توز در آغاز قرن ششم ویران شد و تاکنون محل دقیق آن روشن نشده است. آثار توز قدیم به صورت ویرانه‌ هایى در جلگه آبادى‌ هاى سعدآباد، زیرراه و اردشیرآباد قرار دارد. مردم توز با مدد از اساطیر باستانی خود معتقدند که یکی از پسران جمشید پادشاه کیانی، شهر توز را بساخت و نام خود بر آن نهاد. قدمت تاریخی منطقه سعدآباد به دوران تمدن ایلام برمی ‌گردد. ایلامی‌ ها اقوامی بودند که قبل از شروع تاریخ در دشت ‌های جنوب غربی ایران از احوالی شوش تا نزدیکی بوشهر سکونت داشتند. بعد از ایلامی ‌ها، مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان بر این سرزمین حکومت راندند. شهر توزا در دوره ساسانی به اوج شکوفایی رسید. شهر باستانی توز در سال هیجدهم یا نوزدهم هجری قمری در نبرد میان ساکنان آن با سپاه اسلام به فرماندهی عثمان بن ابی العاص به تصرف مسلمانان درآمد. بقایای این شهر باستانی اکنون در شمال شرقی شهر سعدآباد کنار جاده سعدآباد به وحدتیه نزدیک روستای زیرراه است. از آثار و تمدن باز مانده باستانی و دیدنی توز و سبا می ‌توان به مجموعه غارهای چهل خانه اشاره کرد که در شمال شهر سعدآباد، نزدیکی ویرانه‌ های شهر باستانی توز قرار دارد.

نظرات کاربران موردی یافت نشد