Previous Next

باغ گلشن طبس

باغ گلشن مربوط به دوره زند - دوره قاجار است و در طبس واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۰ دی ۱۳۵۵ با شمارهٔ ثبت ۱۳۱۰ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این باغ باشکوه یکی از مهمترین باغهای ایرانی به شمار می رود.

در دومین شماره بخش باغ گردي پايگاه اينترنتي ديلي تلگراف، باغ گلشن طبس در زمره باغ‌ هاي زيباي جهان قرار گرفت. باغ گلشن در منطقه اي واقع شده است که در ميان دو کوير نمک زار ايران یعنی دشت لوت و دشت کویر قرار دارد، اما کيفيت معجزه آساي آب اين منطقه، آبشارها و استخرهاي طبيعي زيبايي را تشکيل داده اند که با چمنزارهاي زيبا تزيين شده است. درختان میوه بسیاری در این بنای تاریخی هشت هکتاری، طبیعت بی نظیری آفریده است. در این باغ گونه های مختلف گیاهان سازگار با اقلیم های متفاوت آب و هوایی مانند درخت چنار که خاص مناطق سردسیر است در کنار خرما که فقط در مناطق گرمسیری رشد می کند، وجود دارد. طراحی این باغ بر اساس نمونه چهارباغ و برگرفته از آیات قرانی درباره بهشت که دو نهر در آن همدیگر را قطع می کنند صورت گرفته است. معمار اولیه باغ، طبیعت سبز آن را با توجه به نوع درختان به صورت شطرنجی طراحی و کشت کرده است. جهانگردانی چون سون هدین سوئدی و آندره گدار فرانسوی که از طبس دیدن کرده اند، باغ گلشن را توصیف و از درختان خرما و مرکبات، سایه خنک نخل ها، نغمه زیبای آب روان جوی ها، چمن های میان دو جوی، زمزمه باد در میان درختان و فواره های متعدد که آب را مانند تحفه ای به آسمان می فرستند بسیار تعریف کرده اند. خانم گدار همسر آندره‌گدار معمار معروف فرانسوی، باغ گلشن را این چنین توصیف کرده است: «در این باغ حوضی بزرگ با فواره‌ های متعدد وجود دارد که آب یعنی این ماده با ارزش را مانند تحفه ای به آسمان می فرستد...» یک نکته منحصر به‌ فرد در باغ گلشن که تنها در تاج محل هند مانند آن تکرار شده، این است که باغ به صورت مربع است، یعنی طول و عرض باغ با هم برابرند و خیابان های موازی، طول و عرض این باغ را به هم متصل می کنند. باغ گلشن طبس در فصل بهار که یکی از جذابترین و دیدنی ترین جاذبه های شرق کشوربه شمار می رود. باغ گلشن در انتهای شرقی خیابان گلشن طبس و بوسیله میرحسن خان، سومین حاکم طبس، از سلسله خوانینی که به وسیله نادرشاه افشار به حکومت طبس منصوب شدند، احداث گردید.
در وقفنامه ای که در سال ۱۲۱۸ هجری قمری تهیه شده است، میرحسن خان، این باغ و املاک زیادی را وقف اولاد و امور خیریه نموده است. میرزاخانلرخان اعتصام الملک که در تاریخ ۱۲۹۴ هجری قمری از طبس بازدید کرده موضوع ساختن باغ به وسیله میرحسن خان را ذکر نموده است. باغ گلشن، خیابان باغ گلشن، میدان مرکزی شهر تا دروازه دشتغران وقف بر خلایق است که رفت و امد کنند و هر ده سال یکبار باید وقف نامه امیرحسنخانی نوشته و با تایید علمای طبس برسد. این باغ با عمارتی در دو طبقه و زیرزمین کوچک، در یک نخلستان (۲۰۰۰ نفر خرما) با ابعادی در حدود ۲۶۶ متر در ۲۶۰ متر بنا شده است. باغ گلشن در منطقه ای واقع شده است که در میان دو کویر نمک زار ایران قرار دارد، اما کیفیت معجزه آسای آب این منطقه، آبشارها و استخرهای طبیعی زیبایی را تشکیل داده اند که مادر طبیعت آن ها را با چمنزارهای زیبا تزیین نموده است. احساس واحه گونه این منطقه با وجود درختان قدیمی نخل، انار و مرکبات به همراه رایحه گل های رز و ختمی تکمیل می‌ شود. قسمت مورد توجه در این باغ، چشمه ها یا سطح پایین آن یعنی محلی است که ذخیره آب از ۳ فواره بیرون می جهد و به یک استخر نسبتا بزرگ می ریزد. آب از طریق چاه آرتزین تامین می شود و از این نظر در بین باغ های ایران یک روش و پدیده آبیاری به حساب می آید.