Previous Next

آسیاب بادی نهبندان

آسیاب های بادی یا آسباد ها یکی از نمونه هایی است که گویای این است که بشر خودش را با شرایط محیطی خود وفق می دهد و حد اکثر استفاده را می نماید. منطقه سیستان و خراسان جنوبی محل وزش باد های ۱۲۰ روزه سیستان است و یکی از بهترین مکان ها برای استفاده از انرژی باد می باشد.

آسبادها سازه هاي بادي است كه در گذشته به منظور آسياب كردن گندم به كار گرفته مي شد و تا 70 سال پيش در منطقه خراسان جنوبي به ويژه در شهر و بخش هاي نهبندان به خاطر وجود بادهاي 120 روزه مورد استفاده بوده است. اين آسياب بادها برخلاف آسياب گندم اروپايي كه به صورت افقي طراحي شده محورهايي به صورت عمودي دارد. آسبادها آسيايي هستند كه با نيروي باد مي‌ چرخند. دو ديوار موازي به ارتفاع 10 متر كه به فاصله 4 متري هم قرار دارند، ساختمان عمومي اين آسبادها را تشكيل مي‌ دهند. در قسمت شمالي اين محفظه پره‌ هايي بزرگي وجود دارد كه با كمك نيروي باد مي‌ چرخند. چرخش پره‌ ها اهرم بزرگ و سنگ زيرين را به حركت درآورده و عمليات آسياب كردن شروع مي‌ شود. نقشه آسبادهاي منطقه نهبندان برگرفته از آسبادهاي سيستان و تقريباً مشابه يكديگر هستند. برخی آسبادها در دو طبقه ساخته شده‌ اند. فضاي بالايي آن مكاني است كه بزرگترين قطعات آسيا در آن كار گذاشته شده است. اين فضا از سه طرف محصور و جهت باز آن در معرض وزش باد است. محور آسباد به شكل يك تير ثابت به طول 5/4 تا 5 متر است كه بر سطح آن شكاف‌ هايي مستطيل شكل به وجود آمده تا بازوها در آن قرار گيرند. بازو شامل چوب‌ هاي موازي هستند كه تيرها را در يك حالت عمودي و در معرض باد نگه مي‌ دارند. سنگ آسياب شامل دو سنگ هم‌ اندازه مدور است كه سنگ زيرين ثابت و سنگ فوقاني متحرك است. طبقه همكف آس‌خانه نيز شامل انبارهاي نگهداري آرد و گندم و يك رشته پلكان منتهي به طبقه فوقاني است. اين سازه‌ ها به دليل نوع كاربرد فاقد تزئين هستند.