Previous Next

قلعه شاداب شهیون

قلعه شاداب از آثار ارزشمند تاریخی و طبیعی بخش شهیون دزفول محسوب می شود. این قلعه تا اوایل دهه ۶۰ خورشیدی همچنان ساکنانی در منزل گاههای خود داشت.

منطقه شکار ممنوع شهیون بدلیل داشتن شرایط زیستگاهی مطلوب نظیر آب فراوان، غذا، پناه جانور، وسعت و دست نخوردگی طبیعت و وجود گونه های مختلف پرندگان و پستانداران بویژه پازن (بز کوهی) تحت حفاظت قرار دارد اما ویژگیهای این منطقه به همین امر ختم نمیشود. قلعه طبیعی شاداب نیز که در گذر زمان مورد استفاده انسان بوده است، از دیگر شگفتیهای طبیعت شهیون است. قلعه شاداب یک قلعه طبیعی است که در ۴۰ کیلومتری شمال شهرستان دزفول در بخش شهیون با ارتفاع ۸۵۰ متر از سطح دریا واقع شده‌ است که از ضلع غربی مشرف به رودخانه دز، از شمال به روستاهای اسلام‌ آباد و پامنار، ازجنوب به کول خرسان و از شرق به روستا های بیشه بزان و بازارگه منتهی می‌ گردد و از چهار سو به وسیله دره‌ های بسیار عمیق محصور شده ‌است. ارتفاع دیواره ‌های آن در کمترین ناحیه ۲۵ الی ۳۰ متر و در بلندترین ناحیه به بیش از ۴۰۰ متر می ‌رسد. این قلعه تا اوایل دهه ۶۰ خورشیدی همچنان ساکنانی در منزل گاههای خود داشت. تاریخچه این قلعه تاریخی را به دوران ساسانی نسبت می دهند. اما عده ای دیگر معتقدند که در دوران حکومت ایلامیان از این دژ به نحو مفیدی استفاده می شده است چرا که انسان مکانی امن را در کنار رودخانه برای سکونت انتخاب می کرد. وسعت کوهی که این قلعه بر آن قرار گرفته و همچنین جای مناسب آن که اشراف کامل به منطقه دارد و نیز قرار گیری آن در کنار رودخانه دز و وجود زمین های حاصلخیز از ویژگیهای ممتاز این قلعه برای سکونت بوده است. در قلعه شاداب ۷ طایفه مثل شهایی، کایدگپ، کاید خورده، نرکی، پاپی، تختایی و چمایی با هم زندگی می کردند که سالکنان این منطقه هفت لنگ هستند. به اقامتگاه ها و مکانهای زندگی قلعه شاداب "کلاوه" می گویند که برای خود تعیین حدود داشته و خرید و فروش می شد.
برای ورود به درون قلعه حتما باید کلید به همراه داشت یا با کسی همراه شد که این کلید را با خود دارد. قلعه شاداب برای عموم یک ورودی بیشتر ندارد که درِ آن قفل است و فقط برای ساکنان باز می شود. ورودی دیگری نیز دارد که بسیار صعب العبور است و همین امر باعث پیروزی اهل قلعه بر دشمنان و غارتگران می شد. با عبور از دروازه قلعه و طی کردن مسیری دالانی به سطح کوه می رسید. اولین جایی که نظر را بخود جلب می کند دره ها و کوه ها و مزارعی است که در پائین کوه شاداب دیده می شودد. کنارستانی را می بینید که به آن "چاکه کنارستان" می گویند. در قلعه اشکفت هایی را می بینید که هر کدام به یک خانواده تعلق دارد. مثل اشکفت نثار که هم محل نگهداری آذوقه است و هم محل دیده بانی. هرچه در قلعه تاریخی-طبیعی شاداب پیش بروید، کوهها و دره های بسیار در زیر پایتان خواهد بود و با اشکفت های دیگری نیز مثل کلاوه، برگه مو، اسفندیاری، چویل سون (متعلق به طایفه تختایی و چمایی)، برگ چوک ( نرکی ها)، برگ فردی (کاید گپ)، گرمحل (پاپی و کاید خورده) و... مواجه خواهید شد. در اشکفت "آسیابادی" پنجره ای است که از آن طریق باد بسیار خنکی به داخل اشکفت می زد. در این اشکفت دهلیزی است که آسیابی چوبی در آن کار می کرده است. شدت باد پره های آسیاب را به حرکت در می آورد و غلات را آرد می کرد. به همین دلیل اینجا را آسیا بادی می گفتند. از دل کوه آب خارج می شود که ساکنان قدیمی این قلعه با ساخت دیواره تشکیل آب انبار داده بودند که هم چنان آثارش بصورت دیوار آجری موجود است.