آخرین جاذبه ها
داستان های اخیر
بند ماهی بازان شوشتر
1399/4/4
بند ماهی بازان یا بند خدا آفرین، یک بند طبیعی در مسیر رودخانه گرگر است که احتمالاً در زمان حفر رودخانه آن را در نظر گرفته اند. (رودخانه گرگر ساخته دست انسان است.) این بند از یک رشته سنگ یکپارچه تشکیل شده و در وسط آن سه دیوار ساخته شده از مصالح وجود دارد که مجرای گذر آب است.
بند ماهی بازان محققاً برای بالا آوردن فشار آب و بالا نگهداشتن سطح آب بوده و رشته سنگی وسط درهٔ مصنوع را طوری مرمت کرده اند که در هر کجا حفره ای یا سنگ غیر مقاومی بوده آن را گرفته و تبدیل به صخره و دیوار مقاومی در برابر فشار آب کرده است و بر فراز آن دیواره هایی برای جلوگیری از آب ساخته اند که اکنون دو قسمت این دیوارها باقی مانده است، یک قسمت تقریباً در منتهی الیه بازوی شرقی رودخانه که دیواری است مرکب از دو قطعه موازی به ارتفاع یک و نیم متر پابرجاست و قسمت دیگر تقریباً در اواسط بند قرار گرفته و مرکب از سه دیوار موازی است که بستر رودخانه را بطور عمودی قطع می کنند و سه مجرای آب آنها را از یکدیگر جدا می سازد، ارتفاع تقریبی دیوارها کمابیش بین دو تا چهار متر باقی مانده است. در اوائل بند یعنی در منتهی الیه غربی بند آثار چند کانال کوچک که به صورت یک جوی با عرض نیم متر در سنگ بریده اند باقی مانده است. با توجه به آثاری که چند قدم پایین تر از این قسمت و در جنوب آن واقع است معلوم است که اینجا سدی به فرم سدهای نعل اسبی بوده که دو انتهای آن کوتاه ساخته می شد تا فشار جانبی آب ابتدا و انتهای سد را بیشتر از سایر قسمت ها تحت فشار قرار ندهد و موجب شکستن آن نگردد. نقش های ایجاد شده توسط آب بر روی تخته سنگ در جلگه خوزستان بی سابقه نیست و نمونه های از آن در بند بهمن دشت بزرگ بلوک عقیلی نیز قابل مشاهده است. در طول سد آبراهه هایی که معلوم است جای دریچه و محل ریزش آب سد به قسمت سفلای آن بوده مشاهده می شود. سبک معماری سد شبیه سدهای ساسانی است که مانند بیشتر سدهای منطقه هم برای انباشتن آب و هم برای عبور و مرور مورد استفاده قرار می گرفته و از روی آن می توانستند از شهر یا منطقه دستوا به منطقه دیگررفت و آمد کنند. برخی از مورخین احتمال می دهند اراضی معروف به ماهی بازان همان مکان قدیمی شهر دستوا بوده که شامل آثاری از دوره های الیمائید، پارت و ساسانی است و مدارج پیشرفت و تمدن را تا صدر اسلام طی نموده و از آن پس شاید به علت خراب شدن سد اصلی و آمدن سیل بصورت ویرانه‌ای در آمده و متروک گشته و تا کنون نیز مسکون نگردیده است.