Previous Next

پل بند لشکر شوشتر

پل بند لشکر بنایی از مجموعه نظام آبی تاریخی شوشتر است. دروازه لشکر، یکی از دروازه‌ های ششگانه تاریخی شوشتر در کنار این پل بند بوده و هنوز آثاری از حصار شوشتر را در کنار این پل بند می ‌توان مشاهده کرد.

پل بند لشکر که سالم ‌ترین پل بند به جا مانده از دوره ساسانی است، در دوره ساسانیان و خارج از دروازه لشكر كه بسمت عسكر مكرم باز می شده ساخته شده است. پل بند لشکر نقش حیاتی در ارتباط بین شوشتر با آبادیهای جنوب آن داشته است. در انتهای ضلع شمالی برفراز صخره‌ ای كه ابتدای پل بند محسوب می‌ شود یك اتاقك صخره‌ ای به شكل چهارطاقی قرار گرفته كه ظاهرا قبل از اسلام كاربرد مذهبی (سمبل چهار عنصر مقدس آب، باد، خاك و آتش) و بعد از اسلام به نواقلی (اتاقك نگهبانی) تبدیل شده است. در ضلع جنوبی پل بند بقایای سه آسیاب سنگی وجود دارد كه آرد مورد نیاز ساكنان محلات مجاور را تامین می نمود. در حدود دویست متر پایین ‌تراز پل بند لشكر، حصار باروی قدیمی به نام قلعه نظامی خرم قرار دارد كه شاید در نامیدن این پل به لشكر بی‌ تاثیر نبوده است. جنس مصالح به كار رفته در ساختمان بند، ماسه سنگ و ملات ساروج است. طول پل ۱۲۴ متر و میانگین ارتفاع آن بیش از هشت متر است. از آنجا که این پل در دوره صفوی تعمیر شده است، استطاق ‌ها و شكل آنها متعلق به دوره صفوی است ولی شالوده اصلی پل مربوط به دوره ساسانی می باشد. در زمان حشمت ‌الدوله در عصر قاجار پنج دهانه پل ویران شد كه مخارج بازسازی آن برآورد شده بود ولی چون تعمیر نشد مردم با الوار آنرا تعمیر كردند كه بر اثر فشار آب ویران شد.
همچنین بر بلندای صخره‌ ای مشرف به نواحی اطراف، در محیطی آرام و سرسبز و با رودخانه‌ ای که در کنار آن جاری است یک بنای مذهبی به نام بقعه امامزاده عبدالله واقع شده است. پل بند لشکر نیز به عنوان یکی از کهن ‌ترین دروازه‌ های شهر شوشتر، در ضلع شرقی این بنای مذهبی واقع شده و دروازه شهر تاریخی عسکر مکرم بوده است. همه این موارد، هنگام ساخت معبد الهه آناهیتا (الهه آب و باروری در ایران باستان) در دوران باستان مدنظر قرار می ‌گرفته ‌اند. از موارد دیگری که این فرضیه را مورد تأیید قرار می ‌دهد کشف مجمر (آتشدان) کوچکی در درون بقعه از جنس سنگ مرمر است. مردم شوشتر بر این اعتقاد بودند که اگر زن نازا بر روی این سنگ بنشیند و برروی آن حرکت کند بارور خواهد شد. بدون شک ریشهٔ این باورها به گذشته و به آداب و رسوم باستانی مرتبط با آناهیتا باز می  ‌گردد. قابل ذکر است که آثار باستانی شامل بند میزان، برج کلاه فرنگی، نهر گرگر، پل بند گرگر، مجموعه آسیابها و آبشارها، پل بند ماهی بازان، قلعه سلاسل، پل بند برج عیار، نهرداریون، پل بند شادُروان، پل تک دهانه، بند خاک، پل بند لشکر، بند شرابدار، پل بند شاه علی به عنوان دهمین اثر ایران با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر بصورت یکجا در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ در تیرماه ۸۸ به ثبت رسیده‌ اند.