Previous Next

خانقاه شاهرخ میرزا دامغان

در شمال صحن امام زاده جعفر دامغان بنایی است که طول اضلاع خارجی آن پنج متر است. این بنا دارای گنبدی مدور و کوچک است و ارتفاع این ساختمان نیز در حدود 11 متر است و به نام مقبره شاهرخ میرزا شناخته می شود. قدمت این مکان به دوران سلجوقی بر می گردد.

شاهرُخ‌میرزا یا شاهرخ افشار (۱۱۱۲ تا ۱۱۷۵) چهارمین پادشاه دودمان افشاریان ایران بود. وی بزرگترین فرزند رضاقلی میرزا؛ ولیعد نادرشاه و نوهٔ دختری شاه سلطان حسین صفوی بود. شاهرخ‌میرزا که از ۱۱۲۷ تا ۱۱۲۹ خورشیدی (۲ سال) بر ایران پادشاهی کرد، جانشین ابراهیم‌شاه بود. همچنین شاهرخ‌میرزا از ۱۱۲۹ تا ۱۱۷۴ خورشیدی (۱۲۱۰ ق.) فقط حاکم مشهد بود. بناي خانقاه شاهرخ يکي از چهار بنائي است که مجموعه امامزاده جعفر را تشکيل مي دهد.و به ضلع شمال غربي امامزاده اتصال دارد.بناهاي ديگر عبارتند از برج آرامگاهي سلجوقي معروف به چهل دختران و بناي بدون تاريخ امامزاده محمد. در ميان مردم دامغان خانقاه شاهرخ به قبر شاهرخ معروف است و به نظر ويلبر و کلمبک اين شاهرخ همان نوه نادرشاه است که در سال 1211ه.ق/1796 در دامغان درگذشته است. بناي خانقاه از جنس آجر است طرح آن مربع است. گنبد منفرد آن از روي قوسهاي فيلپوشي ساده برخاسته است. بنا به طرزي روشن از دوره سلجوقيان است.و يکي از ديوارهاي خارجي آن نشانه هاي يک کتيبه کوفي را با آجري که از نوع معمول همراه با تزئينات آن دوره است،ارائه مي دهد.که به تزئينات ديوارهاي داخلي شبستانهاي سلجوقي مسجد جامع اصفهان و مسجد جامع اردستان شباهت بسيار دارد. تعميرات و الحاقات دوره تيموري نسبتا برجسته و نمايان است. ديوارهاي داخلي با ازاره اي از کاشي لعابي مستور گرديده است. بخشي از آن با کاشي هاي شش ضلعي سبز تيره در بالا و پائين حاشيه اي از جنس کاشي مستطيل سبز روشن دارد. در ديوارهاي خارجي مربعهايي از نوع سفال آبي روشن نصب گرديده است،سر در ورودي با کاشي به اصطلاح هفت رنگي در پنج رنگ تزئين گرديده است. کاشي هاي با اشکال گل و گياه استيليزه مشابه پيرامون کتيبه اي را با حروف ثلث برنگ سفيد بر روي زمينه هاي آبي سير فراگرفته است. اين کتيبه از سه کاشي بزرگ و يک کاشي کوچکتر از جنس کاشي چند رنگ زيرلعاب تشکيل يافته است.عبارت کتيبه چنين است:«بناء هذه العماره في ايام دوله السلطان الاعظم شاهرخ بهادر خلد الله ملکه».