آخرین جاذبه ها
داستان های اخیر
خانه شربت اوغلی
1396/9/21
خانه شربت اوغلي (کمپانی) تبريز در زميني به وسعت 1600متر مربع در خيابان ثقه الاسلام، كوي سرخاب و معبري كه به درب سرخاب معروف است، بنا شده و يكي از جاذبه هاي ديدني شهر تبریز به شمار مي رود. اين بنا متعلق به اواخر و نیمه دوم دوره حکومت قاجاريه بوده و 12 شهریورماه سال 79 در فهرست آثار ملي ايران ثبت شده است.
حاج مجيد شربت اوغلي فرزند نایب هاشم خان (۱۲۸۷ - ۱۳۴۵ ه.ش) مالك بنا از تجار فرش تبريز و حمله‌دار زائرين خانه خدا بوده و گفته مي شود كه دستجات عزاداري در ايام تاسوعا و عاشورا از سمت بازار به حياط بيروني بنا وارد شده و ضمن عزاداري يا سينه‌زني و زنجير‌زني در محوطه پذيرائي مي شدند. اين بنا متعلق به اواخر و نیمه دوم دوره حکومت قاجاريه بوده و در اوايل دوره پهلوي بنايي دو طبقه در ضلع غربي حياط بيروني آن احداث شده و بطور كلي مشتمل بر دو طبقه مسكوني و زير زمين در دو بخش بيروني و اندروني مي باشد .ورودي ساختمان در بخش جنوبي آن داراي سردري زيبا با تزيينات گچبري و آجر كاري است كه قسمت‌هايي از آن آسيب ديده ولي بخوبي مرمت نشده است.
دو سكوي سنگي در اطراف در ورودي، امكان استراحت را براي كساني كه از راه دور رسيده‌اند ، فراهم مي‌آورد. هشت توي ورودي ما را به دالان سرپوشيده‌اي راهنمايي مي كند.اين دالان نسبتا طولاني بمانند برزخي ميان خانه و بيرون به ساكنين و صاحبخانه فرصت مي‌دهد تا هر نوع مشغله فكري و مشکلات خارج از منزل را در طي اين فاصله از ذهن خود بزدايند. درب اختصاصي ساختمان در انتهاي دالان قرار دارد. دالان بعدي كوتاه ولي مورب بوده بطوريكه عمق آن يعني حياط بيروني بطور كامل ديده نمي‌شود. اين نوع ويژگي حريم به حريم را تقريبً در همه خانه‌هاي قديمي مي‌توان مشاهده كرد.در مبدا حياط بيروني محلي براي نگهداري اسب بوده كه اكنون بصورت مسكوني بازسازي شده است حياط بيروني به وسعت 60/9 ×60/21 مترمربع داراي دو باغچه و آبنماي بزرگي است كه روح را تطهير و نشاط لازم را براي ديدار تازه واردين و اعضاي خانواده فراهم مي كند.
نماي اصلي ساختمان داراي ايواني زيبا با ستون هاي رفيع و سرستون‌هاي گچبري شده است. ورود به ساختمان اصلي از طبقه همكف واز طريق راه پله مركزي انجام مي‌گيرد و راهرو ديگري نيز حياط بيروني را از ميان ساختمان به حياط اندروني مرتبط مي سازد. ساختمان اصلي همراه با بناي موجود در ضلع غربي محوطه، يك مجتمع مسكوني مشتمل بر چهار واحد مرتبط بهم و در عين حال مستقل را براي خانواده فرزندان ذكور در كنار بزرگ خانواده تامين كرده كه نشانگر پيوند عميق و نزديك ميان خويشاوندان در گذشته‌اي نه چندان دور مي باشد.تالاربزرگ پذيرائي در طبقه بالا، ارتباط تنگاتنگي با دهليز و اتاق‌هاي اطراف دارد بطوريكه درجشن ها وميهماني‌ها ومراسم مذهبي وغيره اين درب‌ها وپنجره موجود ميان دهليز و پذيرائي باز شده و شرایط كاملا مناسبي را براي اجتماع افراد بيشتربوجود مي‌آورد. در حياط اندروني منزل، باغچه و آبنماي ديگري زينت بخش فضاي آن است كه با هشت توي ديگري در ضلع غربي حياط به معبر شمالي ساختمان يعني درب سرخاب مرتبط مي شود. طاق نماي ورودي بنا از ضلع شمالي بصورت آجر چيني زيبا كار شده و در گذشته صرفا محل رفت و آمد ساكنين خانه و ارتباط با همسايگان بوده، در حاليكه ورودي ضلع جنوبي به سمت چايكنار و بازار تبريز براي رفت و آمد اشخاص و ميهمانان ازحياط بيروني پيش بيني شده است.
زيرزمين ساختمان نيز كه اكنون براي ايجاد فضاي نمايشگاهي آماده شده است، در گذشته براي نگهداري آذوقه، علوفه و بخشي نيز به آب انبار اختصاص داشته و داراي دو معبر ورودي بوده كه در شرایط اضطراري و احيانا آتش‌سوزي از اهميت خاصي برخوردار مي شدند.ساختمان شربت اوغلي با توجه به جهت وزش بادها در تبريز، بويژه باد شمال بنحوي طراحي و احداث شده كه فضاهاي داخلي آن از گردش طبيعي هوا در جهت شمال به جنوب و شرق به غرب بر خوردار است. مرمت بناي خانه در سال 1369 به اهتمام شهرداري تبريز و توسط مديريت ميراث فرهنگي وقت به اتمام رسيده و 12شهریورماه سال 79 به شماره 3222 در فهرست آثار ملي ايران ثبت شده است.